Een adellijk diner

De Heeren van Heumen hebben altijd al een belangrijke rol gespeeld in het Gilde. Verschillende adellijke figuren zijn koning geworden, o.a. Steven Adriaan Grave van Welderen, Walraat van Steenhuijs, Willem van der Meulen, en Johan van Berlant.  Maar het Gilde heeft ook een belangrijke rol gespeelt voor de Heren van Heumen, in 1734 werd Steven Adriaan Grave van Welderen koning van het Gilde. Daardoor, zo lezen we in een notitie van pastoor Goossens, bekeerde de Heer zich onmiddellijk tot het Katholieke geloof samen met zijn zuster.

In de vroeg moderne tijd veranderden de verhoudingen tussen de adel en de burgerij en op 31 oktober 1769 kocht de stad Nijmegen de heerlijkheden Heumen en Malden voor f 235.000, de belening gebeurde in 1770 door de Gelderse leenkamer[1]. De verkoper is Genoveva Maria van Steenhuijs (1705-1774) ze verkoopt de heerlijkheden met als voorwaarde dat zij er nog tot 1 november 1770 mag wonen. Ook al blijft Nijmegen de heerlijkheden bezitten, wordt het kasteel in 1770 verkocht aan Mauritz Cornelis Pasques de Chavonnes. Bij de verkoop aan de Chavonnes wordt de gevangenis uit het kasteel verwijderd, deze wordt na de toren van de protestantse kerk verplaatst[2].

Op 22 oktober 1770 is er op het kasteel een groot buffet voor de “Wel Edele Agtbare Heere Regeerders Deser Stat, En Here Der Vreije Heerlijkhijt, Höme en Malden”. Ene C. Haller kookte het feestmaal voor de gasten tijdens de “publique intrede van de Heeren van de Magistraat als Heeren van Heumen en Malden” en kreeg hier f200 voor. Tijdens dit diner gaf de Rooms Katholieke pastoor meerdere “betoningen” van hoogachting tijdens de intrede[3]. Op tafel stonden pasteien van patrijs, kalfsvlees, amandel gebak, koeken, olijven en citroenen en ander eten voor de hoge stand in de samenleving. In totaal wordt er 99 gulden betaald voor het feest[4]. Mogelijk was het Sint Georgiusgilde uit Heumen en het Sint Antoniusgilde uit Malden aanwezig bij het diner, of bewaakte zij de ingangen en verwelkomen de gasten.

Bij het eerstvolgende Konings schieten, 23 april 1771, kregen “de schutterijen der Heerlijkheden Heumen en Malden” beiden een dankbetuiging voor de goede diensten bij de plechtige intrede van  de Heeren van de magistraat van Nijmegen, als Heeren van Heumen en Malden. Allebei de Gildes kregen een som van 50 gouden dukaten, ofwel elk Gilde kreeg f262,50[5]. Voor het Gilde van Heumen werd J. van Alphen vermeld als Vaandrig, en J. van Haaren en Derk Cornelissen als Gildemeesters. Voor Malden was Tis Jansen de Vaandrig, en Teunes Teunessen en Peter Peters Gildemeesters.

Bronnen
[1] A. G. Schulte, Het Rijk van Nijmegen. Westelijk gedeelte, z.d.
[2] Marijne Magnée-Nentjes, Harrie Joosten, en Tini Martens, Het verdwenen kasteel Heumen en zijn bewoners 1188-1880, Erfgoedreeks 2, 2016.
[3] Otto van Weerdenburg, ‘Rekeningen van de rentmeester voor Heumen en Malden, 1770 – 1810’ (z.d.), scan 21, 2253, 372 Heerlijkheid Heumen en Malden 1769 – 1813, geraadpleegd 20 mei 2022.
[4]Otto van Weerdenburg. Scan 59
[5]Otto van Weerdenburg, ‘Bijlagen tot de rekeningen van de rentmeester voor Heumen en Malden, 1770 – 1811’, 2274, 372 Heerlijkheid Heumen en Malden 1769 – 1813, scan 60-61, geraadpleegd 20 mei 2022, https://studiezaal.nijmegen.nl/detail.php?nav_id=0-1&id=2133405507.  
[6] Afbeelding: René Reijnen